Artan inşaat maliyetleri yeni konut inşa etmeyi zorlaştırırken, orta sınıfın konut alımlarını da azalttı. İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) verilerine göre son 1 yıl içinde malzeme fiyatlarında ortalama % 229 artış yaşandı.
Mart 2021’de 5 bin 500 TL olan inşaat demiri ton fiyatı, Mart 2022’de % 190 oranında artış ile birlikte 16 bin TL’ye ulaştı. 2021 yılı mart ayı ve 2022 yılı mart ayı arasında; çimentonun tonu 250 liradan % 300 artarak 1000 liraya, betonun metreküpü 220 liradan % 300 artışla 800 liraya, alüminyumun kilosu 35 liradan % 171 artışla 95 liraya ve düz camın metrekaresi 90 liradan % 222 artışla 290 liraya ulaştı.
İnşaat sektörü temsilcileri, firmaların azalan arzdan dolayı gelen zamları konut fiyatlarına yansıtacağını belirtiyor. Sıfır konut alamayan vatandaşlar ikinci ele yöneldi. Bu durum da ikinci el konut fiyatlarını yükselmesine neden oldu. Eski ve yeni konut arasındaki fiyat farkı % 10'a kadar geriledi. TÜİK rakamları da ikinci elde artan talebe dikkat çekti. TÜİK verilerine göre 2020 yılında toplam konutlar içinde ikinci el satışların satış payı % 65,2 iken, 2021 yılında bu oran % 69,1’e kadar yükseldi.
1 yıl içinde çimento ton fiyatının 250 TL’den 1000 TL’ye kadar yükseldiğini belirten İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, “Fiyatlar daha da artacak görünüyor. Eskiden arz yüksekken üretici bu fiyat artışlarını bir şekilde dengeleyebiliyordu. Şimdi öyle bir durum yok. Çünkü arz yok, yeni proje yok. Dolayısıyla, olduğu gibi zamları aktarması lazım. Şimdi bizde betonun, çimentonun, demirin maliyeti arttıkça bu bedelleri satışlara eklemek zorundayız. Ancak çok proje yapılırsa, arz fazlalaşacak ki zamlar daha az yansıtılsın" ifadelerini kullandı.
Konu ile ilgili olarak İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Başkanı Tahir Tellioğlu ise, “Çimento aynı zamanda birçok malzemenin fiyat artışını da tetikliyor” diye konuştu.
Tellioğlu, inşaat metrekare maliyet bedellerinin arsa hariç 6 bin TL’lere geldiğini kaydederek “Arsa dahil Türkiye genelinde ortalama 12 bin TL’ye yükseldi metrekare birim fiyatları. 2 ay önce 10 bin TL seviyesindeydi” şeklinde konuştu. 2005 yılında Türk vatandaşlarının konuta erişim oranın % 35 ila 40 iken 2014-2016 yılında bu oranın en yüksek seviyesine çıkarak % 70’e geldiğini anlatan Tellioğlu, “Yani 100 kişiden 70’i ev alabilir seviye oluşmuştu. Şimdi geldiğimiz noktada tekrar % 30-40 bandına geriledik” şeklinde konuştu.