Bina Güçlendirme Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar Nelerdir?
- Bina Güçlendirme hakkında doğru bilinen yanlışlar nelerdir?
- Güçlendirme bizi depremden korumaz?
Güçlendirme yapılan binalar depreme karşı güvenilmez?
Riskli olduğu tespit edilen binanızı yıkıp yeniden yapsanız veya güçlendirme yapsanız her iki durumda da binanızın Statik projesi ve deprem hesapları aynı yönetmelik şartlarında yapılacağından her iki durumda da binanız aynı deprem performansını sağlayacaktır.
Kısaca binanızda güçlendirme yapmakla daha az güvenlik seviyesinde kalmazsınız.
Konut binalarında can güvenliği şartı aranmaktadır. Binanızı yıkıp yapsanız da güçlendirseniz de her ikisinde de amaç olası bir depremde sizin sağlıklı olarak binadan dışarı çıkmanızı hedeflemektedir.
- Güçlendirme sadece bodrum katta yapsak yeterli olur tüm binaya gerek yok ?
Binanız riskli yapı olarak rapor alındı ise binanızın yetersizlikleri tespit edilmiş demektir. Tespiti yapılan bu yetersizlikler giderilir ve binanızın tamamı üç boyutlu olarak analiz yapılarak güçlendirme metodu ve kapsamı belirlenir.
Muhtemelen sadece bodrum katta yapılacak çalışma güçlendirme değil onarım veya iyileştirme boyutunda olacaktır.
- Güçlendirme yapılırken evimizde oturmaya devam edebilir?
Ciddi bir güçlendirme yapılacaksa kapsamına bakılarak karar verilir ancak büyük bir ihtimalle güçlendirmenin yapım esnasında binada oturmanız mümkün olmayacaktır.
Statik yapısı uygun olması durumunda bazı binalarda tamamen dışardan güçlendirme yapmak mümkündür. Bu durumda binanızı boşaltmanız gerekmez.
- Binamızın bodrum katında çatlaklar var neden olmuştur?
Genelde bodrum katlarında kiriş ve kolonlarda oluşan boyuna çatlaklar kolon ve kirişin içinde bulunan donatının (demirlerin) korozyona (pas) uğramasından kaynaklıdır. Bu durumda bir mühendis kontrolünde paspayları açılır demir açığa çıkartılarak temizlenir ve yüksek mukavemetli tamir harcı ile sıvanması gerekir.
- Güçlendirme çalışması çok pahalıdır?
Güçlendirme yapmanın en büyük avantajlarından biri binayı yıkıp yapmaya göre daha uygun olmasıdır, güçlendirme maliyeti yıkıp yapma maliyetinin %25 ile %40 geçmemesi gerekir.
- Güçlendirme yaptırırsak dairemizin fiyatı düşer?
Şuana kadar yaptığımız güçlendirme çalışmalarımızda binaya yaptığımız güçlendirme çalışmasında bina çok daha değerli hale gelmiştir.
Depremin bu kadar gündemde olduğu dönemde binanın dayanıklı olması herşeyden önemlidir.
- Güçlendirme yapmaya karar verirsek devlet maddi destek olmuyor?
6306 sayılı Kentsel Dönüşüm kanuna göre binasını güçlendirecek olan binalara daire başına 50 bin TL kredi veya 6 ay kira yardımı yapmaktadır.
- Binamız 6 kat olarak ruhsatlı ve iskanlı ancak şuan ki imar durumu 5 kat bu durumda güçlendirme yaptığımızda üstkat mağdur olur?
Son çıkan yönetmelikle binanın imarı değişse bile mevcut durumun korunmasına izin vermektedir. Bu konuda mağduriyet yaşanmamaktadır.
- İmar barışına müracaat etmiştik güçlendirme izni alamayız?
İmar Barışı kanuna göre imar barışı kanuna dahil olan binalarda kapsamlı tadilat yapılmasına izin verilmiyordu bu madde güçlendirme ruhsatlarını da etkiliyordu ancak 20 şubat 2020 de çıkan torba yasa ile güçlendirme yapılmasının önündeki engel kaldırıldı. Ekim ayında yayınlanan genelge ile bu durum düzenlenmiş oldu.
İmar barışına giren ve Yapı Kayıt Belgesi alan bina güçlendirme yapabilir.
- Binamız tarihi binaya komşu güçlendirme izni alamayız?
Tarihi bina ile komşu parsel ilişkisi olan binalar güçlendirme yapmak istemeleri durumda Anıtlar kurulundan izin alarak Güçlendirme yapmaları mümkündür.
- Binasında Güçlendirme yaptırmak isteyen bina sahibi önce laboratuvar ve analiz çalışmaları yaptırarak binanın yetersizliklerini tespit edilir.
Daha sonrasında çıkan yetersizliğe göre güçlendirme çalışması yapılır. Bu durumda maliyet konusunda genel bir şey söyleme doğru olmamaktadır.
Bazı binalarda çok düşük maliyetlerle bina riskli yapı olmaktan kurtulabilmektedir.
Bazı binalarda ise güçlendirme maliyeti yıkıp yeniden yapma maliyetine ulaşmaktadır.
Yapılan güçlendirme çalışması ile binanız yönetmelik şartlarını sağlaması zorunludur.
- Adım adım güçlendirme
Binanızın riskli olduğu konusunda kuşkunuz var ise
3.1- Binanızın bulunduğu yerde zemin Etüdünün yapılması
3.2- Kolon ve kirişlerin projeye uygunluğunun kontrolü veya röleve alınması
3.3- Binanızdan beton numuneleri alınarak beton mukavemetinin tespitinin yapılması.
3.4- Kolonlarda ki donatıların tespit edilmesi.
3.5- Binada çatlak var ise çatlak tespitlerinin yapılması ve çatlak rölevesi çıkartılması.
3.6- Bu bilgiler toplandıktan sonra bina üç boyutlu olarak analiz yapılarak binanın yetersizlikleri raporlanması.
3.7- Yetersizliklerin giderilmesi için gerekli güçlendirme projesi hazırlanması.
3.8- Üniversite ve ilgili resmi makamdan onay alınması.
3.9- Güçlendirme izni (Ruhsat) alınarak uygulamaya başlanır.
Uygulama yöntemleri nelerdir
- Klasik yöntem binaya kolon mantolaması yapılması ve betonarme perde ilavesi yapılması
- Çelik Profiller kullanılarak güçlendirme yapılması
- Karbon fiber malzemeler kullanılarak yapılan malzemeler.
- İzolatör kullanılarak yapılan güçlendirme,
- Damper (sönümleyici) kullanarak yapılan güçlendirme,
Bu metotların hepsi bulunan yetersizliklere göre mühendislik çalışması sonucu çıkmakta ve uygulanmaktadır.
Binanız aşağıdaki şartlardan birini taşıyorsa binanızı mutlaka uzman bir mühendislik firması ile anlaşıp inceletin.
- Binanız 2000 yılından önce yapılmışsa
- Binanızın projesi yoksa ruhsatsız yapılmışa
- Binanızda hazır beton kullanılmadıysa
- Binanızın kolon veya kirişlerinde çatlaklar var ise
- Bodrum katlarda rutubet ve kolonlarında paslanma başladı ise,
- Binanızın yeri dere yatağı veya deniz kenarına yakınsa veya dolgu zeminde yapılmışsa
Binanız ile yüzleşin Depremden sonra acı yaşamayın…
Sinan Türkkan
İnşaat Mühendisi Yıldız Teknik Üniversitesi
Kentsel Dönüşüm Yüksek lisans Okan Üniversitesi
Artyol Mühendislik Yönetim Kur. Başkanı
Okan Üniversitesi Öğretim Görevlisi
Deprem Güçlendirme Derneği (DEGÜDER) Başkanı
